Utrudnienie kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców drugiemu rodzicowi lub np. dziadkom małoletniego to częsta sytuacja. Ma miejsce przede wszystkim wtedy, kiedy osoby te, nie mogą dojść między sobą do porozumienia i pozostają w konflikcie. W takiej sytuacji ma to również często wpływ na kontakty rodzica z dzieckiem czy dziadków z wnukiem lub wnuczką. W takiej sytuacji, pojawia się pytanie czy można cos z taką sytuacją zrobić, czy jest jakaś droga prawna która pozwala na ustalenie kontaktów z dzieckiem, a w dalszej kolejności na możliwość egzekwowania orzeczonych kontaktów.
Utrudnianie kontaktów z dzieckiem
Jeśli jedno z rodziców utrudnia kontakty z dzieckiem drugiemu rodzicowi to należy zacząć od tego, aby rozwiązać tę kwestię prawnie. Należy złożyć do właściwego Sądu wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem . Może to zrobić jeden z rodziców, ten który nie mieszka na stałe z dzieckiem. Po prawomocnym zakończeniu sprawy sądowej i ustaleniu przez Sąd Opiekuńczy kontaktów z dzieckiem można zacząć realizować kontakty z dzieckiem. W toku sprawy o ustalenie kontaktów z dzieckiem można złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania. Jeśli Sąd wyda pozytywne dla wnioskodawcy postanowienie o zabezpieczeniu kontaktów z dzieckiem to już w toku sprawy sądowej o ustalenie kontaktów, wnioskodawca będzie mógł realizować kontakty z dzieckiem w ustalonym przez Sąd Opiekuńczy miejscu i czasie.
„Odszkodowanie” za utrudnianie kontaktów z dzieckiem
Praktyka nie przewiduje takiego instrumentu jak „odszkodowanie” za utrudnianie kontaktów z dzieckiem. Jest możliwość sądowego dochodzenia ukarania karą grzywny osoby, która kontaktów z dzieckiem nie realizuje. Tu uwaga, karą grzywny za nierealizowanie kontaktów z małoletnim dzieckiem może być ukarana nie tylko osoba zobowiązana do wydania dziecka na kontakty, ale również osoba, która do kontaktów z dzieckiem jest uprawiona, a mimo to kontaktów tych nie realizuje. Postępowanie takie (sądowne) może toczyć się zarówno w kierunku osoby zobowiązanej do wydania dziecka na kontakty jak i osoby, której Sąd Opiekuńczy nadał prawo do kontaktów z dzieckiem. Wniosek o ukaranie karą grzywny za brak realizacji kontaktów musi być poprzedzony wnioskiem do Sądu Opiekuńczego o ostrzeżenie ukarania karą grzywny za brak realizacji kontaktów z dzieckiem. Oczywiście, aby do tego doszło, kontakty z dzieckiem muszą być wcześniej prawomocnie orzeczone przez Sąd Opiekuńczy.
Kontakty z dzieckiem
Kontakty z dzieckiem mogą odbywać się za zgodą stron lub po wydaniu przez Sąd Opiekuńczy postanowienia w tym przedmiocie. Jeśli rodzice dziecka mają dobre relacje w kwestii opieki nad dzieckiem i kontaktów z dzieckiem to nie ma konieczności przeprowadzenia sprawy sądowej o ustalenie kontaktów z dzieckiem. W przeciwnym wypadku osoba, której zależy na kontaktach z małoletnim dzieckiem, winna złożyć do właściwego Sądu Opiekuńczego wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem.
Egzekucja kontaktów z dzieckiem
Egzekucja kontaktów z dzieckiem odbywa się po przeprowadzeniu postępowania opisanego w akapicie powyżej, tj. odszkodowanie za utrudnianie kontaktów z dzieckiem. Jeśli, Sąd Opiekuńczy wyda postanowienie o ukaraniu karą grzywny za brak realizacji kontaktów i osoba wobec której takie orzeczenie zapadło nie zapłaciła orzeczonej kary grzywny to wtedy można wszcząć postępowanie egzekucyjne i w tym celu należy złożyć wniosek do komornika.
Depresja, a odebranie dziecka
Jeśli opiekun dziecka (rodzic) cierpi na depresję, ale leczy się i dobro dziecka na tym nie cierpi, to nie ma podstaw, aby odebrać dziecko od chorującego na depresję rodzica czy ograniczyć mu lub odebrać takiemu rodzicowi prawo do kontaktów z dzieckiem. Wszystko zależy od stanu zdrowia chorującego rodzica, przebiegu choroby i tego czy dziecko jest bezpieczne i ma prawidłowe warunki do rozwoju. Oczywiście jeśli opiekun dziecka ciężko choruje co ma wpływ na dziecko i możliwość opieki nad dzieckiem, a Sąd Opiekuńczy poweźmie o tym informację i po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tym zakresie potwierdzi się ciężka choroba opiekuna dziecka, która uniemożliwia opiekę nad dzieckiem lub ma duży wpływ na możliwość opieki na dzieckiem, to Sąd Opiekuńczy może podjąć kroki w celu odebrania dziecka. W zależności od sytuacji dziecka, dziecko może zostać umieszczone u drugiego z rodziców, w pieczy zastępczej, w pogotowiu dziecięcym a nawet w rodzinie adopcyjnej. Należy jednak pamiętać, że Sąd ma za zadanie dbać o dobro dziecka. Jeśli natomiast, stan zdrowia opiekuna dziecka ulegnie poprawie, to Sąd Opiekuńczy może przywrócić stan poprzedni.
Prawo do kontaktów z dzieckiem
Prawo do kontaktów z dzieckiem nie przysługuje wyłącznie rodzicom dziecka. Coraz więcej jest spraw (postępowań) sądowych zainicjowanych m. im. przez dziadków, którzy również mają prawo do kontaktów z dzieckiem.
Wniosek sądowy
Wniosek sądowy o ustalenie kontaktów z dzieckiem składa się do właściwego sądu ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego dziecka. Sprawę rozpoznaje Sąd Opiekuńczy, w praktyce jest do Sąd Rejonowy jako Sąd pierwszej instancji, w wydziale Rodzinnym i Nieletnich. Opłata sądowa od wniosku wynosi 100 złotych, jeśli wnioskodawca nie został zwolniony przez sąd od ponoszenia kosztów sądowych.
adwokat Izabela Kusz
